logo bilbioteka
11
lis
2020

Józef Klebba – działacz niepodległościowy z Kosakowa

   Autor: dyrektor   Kategorie: Wydarzenia

11 Listopada

Rada Gminy Kosakowo uchwałą nr VI/33/2003 z dnia 24 kwietnia 2003 r. wyraziła zgodę na wzniesienie w Kosakowie przy ulicy Żeromskiego 69 pomnika Józefa Klebby.

W miejscu tym co roku 11 listopada odbywają się uroczystości z okazji Święta Niepodległości.

 
Tegoroczne obchody, z uwagi na obostrzenia wynikające z pandemii, miały skromny charakter i ograniczyły się jedynie do złożenia wiązanek przez przedstawicieli lokalnych władz, stowarzyszeń i instytucji.

Wśród delegacji nie zabrakło reprezentantów z Kosakowskiego Centrum Kultury i Biblioteki Publicznej Gminy Kosakowo. Oddaliśmy hołd tym wszystkim, którzy o niepodległość walczyli, bądź oddali za nią życie. Jednym z działaczy niepodległościowych był mieszkaniec gminy Kosakowo – Józef Klebba. Przybliżmy zatem Jego biografię:

Józef Stefan Klebba urodził się 26 grudnia 1860 r. w Żelistrzewie. Od najmłodszych lat związany był z kuźnią ojca, pod którego kierunkiem uczył się zawodu. W wieku 28 lat usamodzielnił się i w Kosakowie zbudował dom oraz własną kuźnię.
     Był zapalonym działaczem społecznym i gorącym patriotą, pragnącym pogłębić i rozwinąć wśród rodaków poczucie narodowe. Znalazłszy grono chętnych założył Kółko Śpiewacze, a także pomógł zorganizować Towarzystwo Ludowe (w 1909 r. z siedzibą w zamku poklasztornym w Mostach), gdzie początkowo pracował jako sekretarz, a później prezes. Towarzystwo działało prężnie; prowadziło wszechstronną działalność kulturalną oraz udzielało bezpłatnych porad prawnych. Gdy sala w Mostach okazała się za mała, z inicjatywy Józefa Klebby w 1913 r. pobudowano Dom Ludowy w Pierwoszynie (który w czasie wojny udało się zaadaptować na kaplicę).
        Podczas pracy w Towarzystwie i przy budowie Domu Ludowego pruska władza administracyjna „opiekowała się” kaszubskim kowalem bardzo starannie i urządzała w jego mieszkaniu częste rewizje. Wezwania do sądu i nakładanie kar nie były dla Niego nowością. Sąd ukarał Go m.in. karą pieniężną, kiedy podczas strajku szkolnego stanął w obronie kaszubskich dzieci. Za aktywny udział w agitacji przedwyborczej do sejmu pruskiego na rzecz polskich przedstawicieli, z zemsty władze niemieckie opodatkowały kuźnię Klebby wysokim podatkiem, a także nakazały niemieckim gospodarzom bojkot warsztatu (pomocy udzielił Bank Kaszubski z Wejherowa). Kiedy rząd pruski w drugim roku I wojny światowej zabronił żołnierzom używania języka polskiego w swojej korespondencji, Klebba zaproponował pisanie listów po kaszubsku (tego zarządzenie nie przewidziało).
        W swojej działalności kulturalnej i narodowej nie ograniczał się jedynie do ziemi kosakowskiej. W 1912 pomagał Aleksandrowi Majkowskiemu w tworzeniu Muzeum Kaszubsko-Pomorskiego w Sopocie, a także Janowi Radtkemu i Antoniemu Abrahamowi w założeniu Towarzystwa Ludowego w Gdyni.
   Po zakończeniu działań wojennych został powołany jako mąż zaufania w ramach działalności Komisji Demilitaryzacyjnej do ustalenia granicy polsko-niemieckiej i granicy Wolnego Miasta Gdańsk (za domaganie się przyłączenia do Polski szeregu osad kaszubskich groziło mu pobicie).
      W odrodzonej Polsce pełnił wiele zaszczytnych funkcji społecznych. Zasiadał w Radzie Powiatowej przy Sądzie Pokoju w Pucku i Wejherowie. Pełnił też funkcję naczelnika poczty w Kosakowie.
       Po przekazaniu kuźni synowi oddaje się działalności pisarskiej. Za najważniejszy utwór Jego autorstwa uznaje się epopeję opisującą dzieje budowy kościoła w Pierwoszynie pt. „Jak w Pierwueszenie kuescoł budowale”. Publikował w „Pomorzu” (dodatek kulturalny „Dziennika Gdańskiego”) oraz „Rodzinie Kaszubskiej” (dodatek niedzielny wejherowskiej „Gazety Kaszubskiej”).
      We wrześniu 1924 r. w Rewie, podczas uroczystości poświęcenia sztandaru Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Pierwoszynie, generał Józef Haller odznaczył Józefa Klebbę (a także Augustyna Klebbę i Jana Konkola) Srebrnym Krzyżem Zasługi i nazwał Go „nauczycielem narodu kaszubskiego”.
Józef Klebba zmarł 21 maja 1931 r.
 
Źródło: T. Krzysztof, „Józef Klebba. Działacz niepodległościowy z Kosakowa”, Rewa 2003 i „Rodzina Kaszubska”, nr 45, sobota 15 listopada 1924 r.
fot. Marcin Krauze
 

środa, 11 lis 2020 o 16:50. Kategorie: Wydarzenia. Komentowanie i pingowanie zabronione.
Strona wykonana przez - Nautil log
Szablon: InfoCreek.com
Udostępnij